نقش کربن آلی در معدنی شدن نیتروژن، کربن و غلظت برخی عناصر غذایی در یک خاک شور

Authors

  • محسن برین دانشگاه ارومیه، دانشکده کشاورزی، گروه علوم خاک
Abstract:

سابقه و هدف: خاک‌های تحت تأثیر نمک، توزیع گسترده‌ای در نواحی خشک و نیمه نیمه‌خشک از جمله ایران دارند. در خاک‌های تحت تأثیر نمک، تغییرات فیزیکی، شیمیائیشیمیایی و بیولوژیکی و نیز پائین بودن مقدار مواد آلی در نتیجه رشد ضعیف گیاه، سبب کمبود عناصر غذائیغذایی مثل مانند نیتروژن و سمیت یونی (سدیم و کلر) می‌شود. ناچیز بودن پوشش گیاهی در نواحی خشک و شور سبب می‌شود که بقایای گیاهی کمتری وارد خاک شده و با کاهش مقدار مواد آلی خاک، کم بوده و این امر به کمبود نیتروژن و دیگر عناصر منجر می‌شودغذایی رخ دهد. یکی از راه‌های تأمین و افزایش کارائی عناصر برای گیاه در شرایط شور، استفاده از ترکیبات با منشأا آلی است. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر سطوح کربن آلی و شوری بر معدنی شدن نیتروژن، کربن و غلظت عناصر غذائیغذایی در خاک بود. مواد و روش‌ها: آزمایشی برای بررسی اثر سطوح کربن آلی از منبع کود گاوی بر معدنی شدن کربن و نیتروژن و غلظت عناصر غذائیغذایی در شرایط شوری خاک در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD) به صورت فاکتوریل با سه تکرار انجام گرفت. فاکتور کود دامی جهت ایجاد سطوح کربن آلی شامل (سطح بدون کربن آلی، سطح 5/1 و سطح 3 درصد کربن آلی) و فاکتور شوری شامل (شوری 5/1، 5/4 و 9 دسی‌زیمنس بر متر) بود. جهت ایجاد سطوح شوری ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻧﻤﻚ ﻫﺎی MgSO4.7H2O،NaCl ، Na2SO4 و CaCl2 ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ‌های 82/41، 91/0، 36/20، 91/36 مورد استفاده قرار گرفت. مخلوط حاصل برای هر تیمار جداگانه به ظروف پلی پلی‌اتیلنی انتقال یافته و در یک دوره 70 روزه، تحت دمای 25 درجه سانتیگراد سلسیوس و رطوبت 70 درصد ظرفیت مزرعه به صورت انکوباسیون قرار داده شدگردید. در طول زمان انکوباسیون در زمان‌های 0، 2، 4، 6، 8، و 10 هفته بعد پس از شروع انکوباسیون (به منظور پی بردن به میزان نیترات‌سازی با زمان) از هر کدام از تیمارهای آزمایشی نمونه‌برداری شده و مقدار آمونیوم و نیترات نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. برای بررسی معدنی شدن کربن، از شروع آزمایش هر هفته مقدار تنفس پایه برآورد گردید. در پایان آزمایش مقدار عناصر پر مصرف و کم کم‌مصرف اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر شوری بر غلظت پتاسیم، سدیم و کلر محلول، غلظت کلسیم، منیزیم و آهن (قابل جذب)، نیترات، آمونیوم و تنفس پایه (P<0.001) معنی‌دار بود. اثر کربن آلی بر غلظت کربن آلی و نیتروژن کل خاک، غلظت پتاسیم، سدیم و کلر محلول، آهن قابل جذب، نیترات، آمونیوم و تنفس پایه (P<0.001) معنی‌دار بود. اعمال شوری 9 دسی زیمنس بر متر تنفس پایه، تولید آمونیم و نیترات را به ترتیب 47، 27 و 76 درصد کاهش داد. اما افزودن 3 درصد کربن آلی به خاک پارامترهای فوق را به ترتیب 24، 10 و 37 درصد افزایش داد. اثرات متقابل کربن آلی و شوری بر غلظت سدیم و کلر محلول و آهن قابل جذب (P<0.05)، غلظت پتاسیم محلول و تنفس پایه (P<0.01) و غلظت نیترات و آمونیوم (P<0.001) معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: شوری اثر پیامدی منفی بر فرایند معدنی شدن کربن و نیتروژن داشت. کاربرد ترکیبات آلی توانست با ایجاد تعادل در وضعیت عناصر غذائیغذایی شرایط مناسب‌تری را برای فرایندهای معدنی شدن کربن و نیتروژن ایجاد کند. ترکیبات آلی ممکن است یک منبع آسان کربن داشته باشند که در صورت قرارگیری در خاک، باعث سبب تحریک و افزایش فعالیت میکروبی شده و تا حدودی معدنی شدن کربن و نیتروژن را افزایش می دهند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معدنی شدن کربن و نیتروژن در یک خاک آهکی پس از افزودن بقایای گیاهی و گوگرد

فرآیندهای معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی نقش عمده ای در عرضه عناصر غذایی ضروری برای رشد گیاه ایفا می‌کنند، از طرف دیگر، به دلیل پائین بودن مقدار ماده آلی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک، فعالیت میکروبی در خاک‌های این مناطق اغلب با محدودیت کربن روبه روست که می‌توان برای افزایش جمعیت و فعالیت جوامع میکروبی، بقایای‌گیاهی را به خاک افزود. استفاده از مواد اسیدزا از جمله گوگرد می‌تواند مشکل قابلیت جذب اندک...

full text

معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی بقایای گندم در خاک‌های آلوده به سرب

To assess the effects of different levels of soil lead on mineralization of organic carbon and nitrogen, a factorial pot experiment was conducted using litter bag method. The factors examined were different levels of soil lead (0, 25, 50, 100, and 200 mg kg-1soil) and incubation periods (1, 2, 3 and 4 months) in three replications. At the end of incubation periods, the litter bags were pulled o...

full text

اثر چرای¬ دام بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک در مراتع شیدا با سابقه کشت

چرای بی‌رویه مراتع توسط دام ویژگی­های خاک و عملکرد اکوسیستم را از طریق کاهش کیفیت و حاصل‌خیزی خاک تغییر می‌دهد. این مطالعه به منظور بررسی اثر مدیریت مرتع (چرای آزاد، کنترل شده و قرق کوتاه مدت 8 ساله) بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک مراتع طبیعی منطقه شیدا در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. نتایج نشان داد غلظت کربن و نیتروژن کل خاک در مراتع تحت چرا ...

full text

معدنی شدن کربن و نیتروژن در یک خاک آهکی پس از افزودن بقایای گیاهی و گوگرد

فرآیندهای معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی نقش عمده ای در عرضه عناصر غذایی ضروری برای رشد گیاه ایفا می کنند، از طرف دیگر، به دلیل پائین بودن مقدار ماده آلی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک، فعالیت میکروبی در خاک های این مناطق اغلب با محدودیت کربن روبه روست که می توان برای افزایش جمعیت و فعالیت جوامع میکروبی، بقایای گیاهی را به خاک افزود. استفاده از مواد اسیدزا از جمله گوگرد می تواند مشکل قابلیت جذب اندک...

full text

تأثیر افزایش غلظت دی‏‌اکسید کربن اتمسفری و نیتروژن بر رشد و جذب عناصر غذایی در گندم

سابقه و هدف: رشد جمعیت و افزایش فعالیت‌های صنعتی در دو قرن اخیر سبب افزایش قابل‌توجهی در غلظت CO2 اتمسفر شده است. بر اساس تحقیقات انجام ‌شده افزایش غلظت CO2 اتمسفری از شروع انقلاب صنعتی در اواسط قرن هجدهم تا به امروز همچنان ادامه دارد، به‌نحوی‌که غلظت CO2 از حدود 270 میلی‌گرم در لیتر قبل از انقلاب صنعتی به حدود 394 میلی‌گرم در لیتر در سال 2013 میلادی افزایش‌ یافته است. تأثیر غلظت‌ افزایش یافته ...

full text

اثر شور و غرقاب شدن خاک بر غلظت برخی عناصر پرمصرف و سدیم در ریشه ذرت

شوری و غرقاب از تنش­ های غیرزیستی کاهش دهنده عملکرد گیاهان می­باشند. در این پژوهش، اثر شوری و غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه ذرت (Zea mays L) رقم سینگل­ کراس 704 در شرایط گلخانه­ ای مطالعه گردید. آزمایش به­ صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتورهای مدت غرقاب در پنج سطح (0، 2، 4، 8 و 20 روز) و شوری عصاره اشباع خاک در چهار سطح (0.11، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 3

pages  153- 169

publication date 2019-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023